Je slaap wijzigt doorheen je leven.
De meeste mensen weten wel dat je minder slaap nodig hebt naarmate je ouder wordt, maar dit verschil is niet zo groot. Hiernaast staan de gemiddelden per leeftijd. 65+ers hebben gemiddeld een uurtje minder nodig dan jonge volwassenen. Dit verklaart dus niet alle slaapveranderingen die oudere mensen doormaken.

Ook het slaappatroon verandert.
We zien dat het aantal slaapklachten het gebruik van slaappillen stijgt met de leeftijd.
Als je ouder wordt, slaap je ondieper en wordt je vaker wakker.
In de figuren hieronder is het duidelijk zichtbaar wat er juist gebeurt.
Dit is een normaal proces waar je eigenlijk niets aan kan doen.

.

In deze grafiek zien we dat onze slaapstadia veranderen met de leeftijd. De WASO slaap stijgt sterk en de SWS verdwijnt bijna helemaal. De hoeveelheid REM slaap bijft hetzelfde en stage 1 en 2 slaap verhogen een beetje.
Uitleg van de afkortingen:

• Sleep latency (donkerrood): Hoelang het duurt voor je in slaap valt.
• WASO (licht grijs): Wake time after sleeponset: Dit is hoe vaak je wakker wordt gedurende de nacht.
• SWS (donker grijs): Slow wave sleep: ofwel je diepe slaap.
  
• Stage 1 (rood): Het in slaap vallen.
  
• Stage 2 (roze gestreept): De ondiepe slaap.

.
Hier zien we de vergelijking van 2 slaapcyclussen:
een jong volwassene versus iemand ouder dan 70 jaar.

De piekjes bovenaan in de “wakker” zone tonen dat jonge mensen een paar keer wakker worden ‘s nachts.

Ouderen worden veel frequenter wakker gedurende de nacht.

Ook zien we hier dat jonge mensen gemiddeld 2 x aan het begin van de nacht in fase 4 komen. Dit is de diepe slaap.

Bij de oudere persoon zien we dat hij maar 1 x in fase 3 komt en dus minder diepe slaap heeft.

Het is duidelijk dat de slaap sterk verandert naarmate je ouder wordt. Je wordt vaker wakker én slaapt minder diep.

Er worden veel slaapmiddelen gevraagd en ook voorgeschreven. Terwijl die aan deze veranderingen niets gaan doen.
In tegendeel zelfs, de meeste slaappillen maken de diepe slaap nog ondieper op lange termijn. Waardoor je eigenlijk nog slechter slaapt.

Je ziet ook in de grafieken dat iedereen, ongeacht de leeftijd ‘s nachts een aantal keer wakker wordt. Normaal val je snel terug in slaap en weet je dit de volgende dag niet meer. Mensen die zich dit wel herinneren, maken zich soms zorgen omdat het niet algemeen geweten is dat dit normaal is. Door die zorgen, wordt het ‘s nachts moeilijker om terug in slaap te geraken en slaap je slechter. Begrijpen dat dit normaal is, en je ‘s nachts niet te druk maken hierover, is een belangrijke stap.

Vaak gehoorde klachten:

• Ik word elke nacht wakker.
  Zoals hierboven uitgelegd: dit is volkomen normaal. Zolang je binnen enkele minuten terug in slaap valt, is dit niets om je zorgen over te maken.
• Ik ga slapen om 22u00, wordt altijd om 5u00 wakker en kan dan niet meer slapen.
  In de tabel met gemiddelde slaapbehoefte zie je dat alle volwassenen gemiddeld 7-9u slaap nodig hebben. 7u slaap kan dus gewoon genoeg zijn. Wil je later wakker worden, dan is iets later gaan slapen een optie.
• Ik kan niet slapen zonder slaappilletje.
  Als je een slaappil langer dan 10 dagen neemt, dan treedt er al afhankelijkheid op. Je hebt dus inderdaad het gevoel dat je niet kan slapen zonder. Meteen stoppen, lukt bij weinig mensen. Afbouwen wel; hier lees je meer over begeleid afbouwen.
  Slaappillen verminderen de diepe slaap na 2 weken. Na 3-4 weken is het slaappatroon even slecht en vaak nog slechter dan voor de start van de medicatie. Omdat slaappillen je sneller laten inslapen en je nog meer laten vergeten wat er tijdens de nacht gebeurde, denken de meeste mensen die ze nemen dat ze wel goed slapen.
  

• Ik moet elke nacht opstaan om te plassen.
  Zowel bij vrouwen als mannen is dit een veel gehoorde klacht. Bij mannen is de oorzaak vaak een vergroting van de prostaat en bij vrouwen verzwakking van de bekkenbodemspieren. Bespreek deze klachten met je huisarts, die kan ze dikwijls verhelpen.
• Ik val in mijn zetel in slaap en kan dan nadien in mijn bed niet slapen.
  In Goed Gevoel stond recent een goed artikel over dit vaak voorkomend probleem. Klik hier voor het artikel.